Θες να ξέρεις πότε θα νιώσεις έτοιμος/η για προπόνηση, για ύπνο ή πότε θα σου πέσει η ενέργεια; Ο χρόνος πέψης των τροφών είναι το μυστικό — και εδώ θα τον μάθεις με απλά λόγια, λίγο παραπάνω δράμα και πρακτικά παραδείγματα. Οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί: τα υγρά και τα απλά υδατανθρακούχα τρώνε… δρόμο, τα λιπαρά και τα πολύ πρωτεϊνικά στέκονται σαν βράχοι στο στομάχι. NCBI+1
Σύντομη επιστημονική βάση (γιατί διαφέρουν οι χρόνοι)
-
Ο χρόνος που μένει το φαγητό στο στομάχι (gastric emptying) εξαρτάται από τη σύσταση: τα λιπαρά και τα στερεά αργούν, τα υγρά και οι απλοί υδατάνθρακες αδειάζουν πιο γρήγορα. NCBI+1
-
Πρόσφατες αναλύσεις και καθορισμοί φυσιολογικών ορίων δείχνουν ότι ο μέσος χρόνος ημίσειας εκκένωσης (T½) για ένα στάνταρ στερεό γεύμα κυμαίνεται περίπου στα ~50–109 λεπτά (εξαρτάται μεθοδολογία). Αυτό σημαίνει ότι σε ~3–4 ώρες μεγάλο μέρος των στερεών έχει περάσει στο έντερο — αλλά όχι πάντα όλο. Lippincott+1
Πώς να χρησιμοποιήσεις αυτούς τους χρόνους (πρακτικά)
-
Προπόνηση: αν θέλεις σκληρή προπόνηση (HIIT, βάρη), περιμένεις 2–3 ώρες μετά από μεγάλο πρωτεϊνικό/λιπαρό γεύμα — ή τρως ένα ελαφρύ υδατανθρακούχο σνακ 30–60 λεπτά πριν. Cleveland Clinic
-
Ύπνος: αποφύγετε βαριά, λιπαρά γεύματα 2–3 ώρες πριν τον ύπνο για καλύτερο ύπνο και λιγότερα ξυπνήματα. MedlinePlus
-
Ενέργεια: για άμεση ενέργεια προτίμησε φρούτα/εύπεπτα υδατανθρακά — για σταθερή ενέργεια επί ώρες πρόσθεσε πρωτεΐνη + φυτικές ίνες.
Πίνακας — Ενδεικτικοί χρόνοι πέψης (στο στομάχι / πρώιμο στάδιο)
Σημείωση: οι χρόνοι είναι κατά προσέγγιση και αναφέρονται κυρίως στο πόσο γρήγορα το στομάχι αδειάζει το κάθε τρόφιμο — ολόκληρη η πέψη (από κατάποση μέχρι αφόδευση) μπορεί να διαρκεί 24–72 ώρες. Healthline+1
-
Μπανάνα — ~20–40 λεπτά. (ελαφρύ, εύπεπτο)
-
Μήλο (ωμό) — ~30–60 λεπτά (η φυτική ίνα επιβραδύνει ελαφρά).
-
Λευκό ρύζι (βρασμένο) — ~45–90 λεπτά.
-
Αβοκάντο — ~90–150 λεπτά (λίπος επιβραδύνει).
-
Αυγό (βραστό) — ~120–180 λεπτά.
-
Αμύγδαλα (π handful) — ~180–240 λεπτά (ξηροί καρποί, πολλά λίπη).
-
Χοιρινό (κομμάτι) — ~210–300 λεπτά (βαριά κρέατα, λίπος).
-
Κοτόπουλο (ψητό) — ~180–240 λεπτά.
-
Τυρί (σκληρό) — ~240–330 λεπτά.
-
Ψωμί λευκό — ~60–120 λεπτά.
-
Ολικής άλεσης ψωμί/δημητριακά — ~120–180 λεπτά (περισσότερες φυτικές ίνες).
-
Πατάτα (βραστή) — ~60–120 λεπτά.
-
Σαλάτα (χόρτα) — ~20–40 λεπτά (υγρά, ίνες — περνούν γρήγορα από το στομάχι αλλά χρειάζονται εντερική επεξεργασία).
-
Γάλα & γιαούρτι (ελαφρύ) — ~30–90 λεπτά (υγρά + πρωτεΐνη).
-
Λιπαρό γεύμα τύπου “fast food burger & fries” — >4–6 ώρες (συνδυασμός λίπους+πρωτεΐνης+επεξεργασμένων υδατανθράκων).
(Οι παραπάνω τιμές προέρχονται από συνδυασμό κλινικών οδηγιών και επιστημονικών ανασκοπήσεων για την εκκένωση γαστρικού περιεχομένου και την επίδραση της δομής των τροφών). NCBI+1
Μικρή λίστα “έξυπνων” συνδυασμών για κάθε στόχο (με απλό ύφος)
-
Θες ν’ασκηθείς σύντομα; φάε μπανάνα ή γιαούρτι 30–60’ πριν.
-
Θες χαμηλό αίσθημα βάρους πριν τον ύπνο; προτίμησε σαλάτα + λίγη πρωτεΐνη (π.χ. κοτόπουλο σε σαλάτα) και άσε τα λιπαρά.
-
Θες να κρατηθείς ενεργητικός/ή όλη μέρα; συνδύασε σύνθετους υδατάνθρακες (ολικής) + λίγη πρωτεΐνη + ξηρούς καρπούς.
Τι λένε οι πιο πρόσφατες μελέτες / τι νέο υπάρχει
-
Ανασκοπήσεις και κλινικά guidelines τονίζουν ότι η σύσταση του γεύματος (λίπος/πρωτεΐνη/υδατάνθρακες), η δομή του (υγρό vs στερεό) και το μέγεθος του γεύματος είναι οι πιο ισχυροί παράγοντες που ελέγχουν την ταχύτητα γαστρικής εκκένωσης. PMC+1
-
Πρόσφατη ανασκόπηση/δεδομένα (2024–2025) πρότειναν φυσιολογικά όρια T½ για τυπικό στερεό γεύμα (~50–109 min) και επιβεβαιώνουν ότι >90% του στερεού περιεχομένου συνήθως εκκενώνεται εντός ~4 ωρών σε υγιή άτομα — αλλά αυτό αλλάζει με γρήγορα φάρμακα που επηρεάζουν την κινητικότητα (π.χ. GLP-1 αγωνιστές) και με μεγάλη περιεκτικότητα σε λίπος. Lippincott+1
Προειδοποιήσεις & πρακτικές συμβουλές
-
Οι χρόνους τους παίρνουμε ως ενδεικτικούς — ηλικία, φύλο, φαρμακευτική αγωγή, προβλήματα όπως γαστροπάρεση κ.ά. μπορούν να αλλάξουν δραματικά τα πράγματα. Αν έχεις συμπτώματα (βαριά δυσφορία, ναυτία, πολύ καθυστερημένη πέψη), μίλα με γιατρό — υπάρχουν εξετάσεις (gastric emptying study). Cleveland Clinic+1
Τελικό κλεισίμα
Μην αφήνεις το στομάχι σου να σου παίζει παιχνίδια — μάθε τις βασικές ώρες πέψης και ρύθμισε την προπόνηση, τον ύπνο και την ενέργειά σου σαν pro! Κι αν θες, μπορώ να σου φτιάξω έναν απλό πίνακα/πρόγραμμα γευμάτων ανά ώρα για την ημέρα σου — σε απλό ελληνικά και με λίγο δράμα, όπως σου αρέσει.
©ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ
δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν
αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον
προσωπικό ιατρό σας.
Ακολουθήστε μας και στο Facebook
Για να μην χάνεις καμία ανάρτηση, ακολούθησε μας στο GOOGLE NEWS!
Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε μας και στο Instagram
Βιβλιογραφικές/επιστημονικές πηγές (επιλεγμένες)
-
StatPearls — Gastric Emptying Scan (2023). NCBI
-
Gentinetta S. — Dietary Recommendations ... (2024). PMC
-
Drew Z. — Establishing a Normal T½ Range for Gastric ... (2025). Lippincott
-
MedlinePlus / Cleveland Clinic — Gastric emptying overview & tests. MedlinePlus+1
-
Mackie A. — Role of food structure in gastric-emptying (2024 summary). Cambridge University Press & Assessment
Social Plugin