Οι αφλατοξίνες παραμένουν μία από τις σοβαρότερες απειλές στη διατροφική αλυσίδα – δυνητικά καρκινογόνες, δηλητηριώδεις ακόμα και σε μικρές ποσότητες, και με επιπτώσεις που συσσωρεύονται με τον χρόνο. Το ευρωπαϊκό Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές (RASFF) συγκεντρώνει δεκαετίες δεδομένων που μας επιτρέπουν να βλέπουμε τάσεις, κινδύνους και περιοχές που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή.
Νεότερες Μελέτες & Ενημερωμένα Δεδομένα (2024-2025)
-
Διεθνής μελέτη «Analysis of Reported Aflatoxin Levels in EU’s RASFF Notifications (2010-2023) – δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Foods τον Σεπτέμβριο 2025. MDPI
-
Μελέτη στην Τουρκία για τρόφιμα με βάση ξηρούς καρπούς & σησάμι – Mycotoxin Research, 2025. SpringerLink
-
Εξετάστηκαν 100 δείγματα από ταχίνι, ταχίνι‐χαλβά, φουντουκόπαστα και φιστικοπάστα. SpringerLink
-
Σε ~67 % των δειγμάτων βρέθηκε Aflatoxin B1. SpringerLink
-
Οι μεγαλύτερες υπερβάσεις (πάνω από τα όρια της ΕΕ, π.χ. 2 µg/kg) εντοπίστηκαν στον χαλβά ταχινιού (~80 % των δειγμάτων) και στη φιστικοπάστα (~60 %). SpringerLink
-
-
Έλεγχοι της ΕΕ σε Αίγυπτο και Ινδία σχετικά με τις αφλατοξίνες στα φιστίκια. foodsafetynews.com
-
Οι έλεγχοι αποκάλυψαν προβλήματα στην πιστοποίηση συσκευαστηρίων, στην καθυστέρηση μεταφοράς, και στους χρόνους μεταξύ δειγματοληψίας και πραγματικής ανάλυσης, με συνέπεια να υπάρχει πιθανότητα αύξησης των επιπέδων αφλατοξινών εντός του φορτίου. foodsafetynews.com
-
-
Γενικότερη τάση στα συστήματα ειδοποιήσεων της ΕΕ (RASFF / ACN):
-
Το 2024 οι ειδοποιήσεις RASFF αυξήθηκαν κατά ~12 % σε σχέση με το 2023. European Commission+1
-
Το συνολικό πλήθος ειδοποιήσεων στα δίκτυα Alert & Cooperation Network (ACN) (που περιλαμβάνουν RASFF) έφτασε τις ~9.460 το 2024, περίπου 8 % περισσότερο από το 2023. European Commission
-
Τρόφιμα με Ιδιαίτερα Ψηλό Κίνδυνο & Χώρες Προέλευσης
Με βάση τις πιο πρόσφατες αναλύσεις:
-
Ξηροί καρποί / προϊόντα καρπών & σπόρων είναι στην κορυφή των ειδοποιήσεων για μυκοτοξίνες, κυρίως αφλατοξίνες. ScienceDirect+2foodbusinessmea.com+2
-
Τα φιστίκια (peanuts / pistachios) εμφανίζουν σταθερά υψηλά ποσοστά παραβιάσεων. ScienceDirect+2foodbusinessmea.com+2
-
Προϊόντα όπως ταχίνι, χαλβάς με βάση ταχίνι και φιστικοπάστες (nut pastes) σε Τουρκία παρουσιάζουν σημαντικές υπερβάσεις. SpringerLink
-
Χώρες όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Ινδία είναι πιο συχνά αναφερόμενες ως χώρες προέλευσης σε πολλά περιστατικά με υψηλές τιμές αφλατοξινών. SpringerLink+3foodsafetynews.com+3foodbusinessmea.com+3
Τάσεις, Εποχικότητα & Παράγοντες Κινδύνου
-
Εποχικότητα: Οι ειδοποιήσεις τείνουν να κορυφώνονται μετά τη συγκομιδή, ειδικά για προϊόντα που αποξηραίνονται, αποθηκεύονται για μεγάλο διάστημα και/ή μεταφέρονται σε συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη μυκήτων. (π.χ. τέλος καλοκαιριού/ αρχές φθινοπώρου).
-
Καλλιέργεια, αποθήκευση & μεταφορά: Οι καθυστερήσεις στη μεταφορά, η μη σωστή αποξήρανση, η υγρασία, η θερμοκρασία και άλλες πρακτικές στις αγροτικές μονάδες, στις συσκευασίες και στις συνθήκες αποθήκευσης επηρεάζουν σημαντικά.
-
Έλεγχοι και κανονισμοί: Αν και η ΕΕ έχει ενισχυμένους κανόνες, πιστοποιήσεις και τελωνειακούς ελέγχους, οι παραβατικές τάσεις και οι υπερβάσεις επιπέδων δείχνουν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα μέτρα δεν είναι επαρκή ή δεν τηρούνται σωστά.
Συμπεράσματα & Προτάσεις
-
Οι καταναλωτές πρέπει να γνωρίζουν ότι προϊόντα όπως φιστίκια, ταχίνι, ξηροί καρποί και δομημένα προϊόντα με σπόρους/καρπούς έχουν σταθερά υψηλότερο κίνδυνο αφλατοξινών.
-
Επιλογή προϊόντων από χώρες με καλές πρακτικές πιστοποίησης και έλεγχο (γνωστά συσκευαστήρια, πιστοποιημένα).
-
Προσοχή στις ημερομηνίες παραγωγής/συγκομιδής, στην αποθήκευση στο σπίτι (στεγνό, δροσερό μέρος), στη διαφάνεια της ετικέτας.
-
Σε επίπεδο φορέων: ενίσχυση των ελέγχων, βελτίωση των υποδομών σε χώρες παραγωγής, εκπαίδευση για σωστές πρακτικές αποξήρανσης, διανομής και αποθήκευσης.
Γιατί το θέμα αυτό είναι κρίσιμο
Η κλιματική αλλαγή, με υψηλότερες θερμοκρασίες και αυξημένη υγρασία σε πολλές περιοχές, μπορεί να ενθαρρύνει την ανάπτυξη μυκήτων και παραγωγή μυκοτοξινών. Αν δεν ενισχυθούν οι πρακτικές πρόληψης, οι κίνδυνοι μπορεί να αυξηθούν.
©ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ
δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν
αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον
προσωπικό ιατρό σας.
Ακολουθήστε μας και στο Facebook
Για να μην χάνεις καμία ανάρτηση, ακολούθησε μας στο GOOGLE NEWS!
Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε μας και στο Instagram
Social Plugin