Βιταμίνη Β12. Η πιο παρεξηγημένη βιταμίνη της σύγχρονης ζωής. Μια βιταμίνη που όλοι νομίζουν ότι «έρχεται από το κρέας», ότι «άμα τρως κανονικά είσαι καλυμμένος» και ότι «μόνο οι vegan κινδυνεύουν». Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο βαθιά, πολύ πιο περίπλοκη και –το σημαντικότερο– αφορά σχεδόν όλους μας. Γιατί η Β12 δεν είναι θέμα διατροφής. Είναι θέμα σώματος. Θέμα στομαχιού. Θέμα εντέρου. Θέμα μικροβιώματος. Θέμα απορρόφησης.
Έχω δει παμφάγους με Β12 στο πάτωμα. Έχω δει vegetarian με Β12 πιο σταθερή από ελβετικό ρολόι. Και το μυστικό βρίσκεται όχι στο πιάτο, αλλά στο στομάχι και στο έντερο: δυο όργανα που αγαπιούνται, τσακώνονται, συνεργάζονται, αλλάζουν διαθέσεις και κρατούν στα χέρια τους τη μοίρα της Β12 σου.
Η Β12 δεν είναι «ανθρώπινη» βιταμίνη. Δεν φτιάχνεται από ζώα. Δεν φτιάχνεται από φυτά. Τη δημιουργούν βακτήρια. Μικροσκοπικοί μάγοι που ζουν στο χώμα, στα έντερα των ζώων και –σε μικρότερο βαθμό– στο δικό μας μικροβίωμα. Αλλά υπάρχει μια λεπτομέρεια που κανείς δεν σου είπε ποτέ: η Β12 που φτιάχνουν τα εντερικά μας βακτήρια, είναι για εκείνα, όχι για εμάς. Είναι σαν να έχεις ψυγείο γεμάτο, αλλά το κλειδί το κρατάει άλλος.
Η πραγματική απορρόφηση γίνεται ΜΟΝΟ στο τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου, τον ειλεό. Για να φτάσει εκεί η Β12 –και να «μπει» μέσα στα κύτταρα– χρειάζεται έναν και μόνο ήρωα: τον Ενδογενή Παράγοντα (Intrinsic Factor). Μια πρωτεΐνη-κλειδί που παράγεται μόνο στο στομάχι. Αν αυτό το κλειδί χαθεί ή «μουτρώσει», η Β12 μένει έξω από την πόρτα, όση κι αν φας. Και κάπως έτσι ξεκινούν οι ελλείψεις.
Ο ενδογενής παράγοντας διαλύεται όταν πέφτει το στομαχικό οξύ, όταν υπάρχει χρόνια γαστρίτιδα ή H. pylori, όταν παίρνεις αντιόξινα και PPIs, όταν υπάρχει ατροφία βλεννογόνου, αυτοάνοσο, ηλικία ή απλά υπερβολικό στρες. Με άλλα λόγια, οι καθημερινές μας συνήθειες μπορεί να κατεδαφίζουν την απορρόφηση χωρίς καν να το καταλάβουμε.
Όταν το στομάχι δεν μπορεί να φτιάξει αυτό το «κλειδί», η Β12 δεν μπαίνει πουθενά. Μένει να περιφέρεται στο αίμα, άχρηστη – σαν καλεσμένος σε πάρτι που δεν είναι στη λίστα. Γι’ αυτό συχνά οι αιματολογικές εξετάσεις δείχνουν «φυσιολογική» Β12 στο αίμα, ενώ μέσα στα κύτταρα υπάρχει σχεδόν μηδέν. Η τιμή στο αίμα δείχνει τι κυκλοφορεί, όχι τι χρησιμοποιείται. Τα συμπτώματα πολλές φορές είναι ο πιο αξιόπιστος δείκτης.
Και ο εγκέφαλος νιώθει την έλλειψη Β12 από νωρίς. Νεύρα, μνήμη, διάθεση, συγκέντρωση, καρδιά, ομοκυστεΐνη, ενέργεια, αποτοξίνωση, θυρεοειδής: όλα εξαρτώνται από αυτή τη μικροσκοπική βιταμίνη. Κι αν μείνουν χαμηλά για πολύ καιρό, οι νευρικές βλάβες αργούν να επανέλθουν. Αυτό δεν είναι υπερβολή· είναι βιολογία.
Μια εντυπωσιακή μελέτη του 2024 που δημοσιεύτηκε στο Nutrients έδειξε ότι ακόμη και άτομα με «φυσιολογικές» αιματολογικές τιμές Β12 είχαν αυξημένη ομοκυστεΐνη και νευρολογικά συμπτώματα όταν υπήρχε πρόβλημα απορρόφησης. Η ίδια μελέτη κατέληξε ότι η λειτουργία του στομάχου και η υγεία του μικροβιώματος είναι πιο σημαντικοί δείκτες από την ίδια την τιμή της Β12 στο αίμα. Μια δεύτερη έρευνα του 2025 από το Πανεπιστήμιο του Κιότο έδειξε ότι η χρόνια χρήση PPIs μειώνει την απορρόφηση Β12 έως 48% σε άτομα άνω των 45 ετών, ακόμη και όταν η διατροφή τους ήταν επαρκής.
Με απλά λόγια: η Β12 πέφτει όχι επειδή δεν τρως καλά, αλλά επειδή το σώμα δεν μπορεί να τη χρησιμοποιήσει.
Το στομάχι είναι ο τεχνίτης. Το έντερο είναι ο τελικός παραλήπτης. Και το μικροβίωμα είναι ο ζωντανός κήπος που δείχνει αν μέσα σου υπάρχει ισορροπία ή χάος. Όταν το έντερο δουλεύει ομαλά, η απορρόφηση είναι δυνατή, η ενέργεια σταθερή, η σκέψη καθαρή, η διάθεση φωτεινή. Όταν το έντερο φλεγμαίνει, όταν το στομάχι εξασθενεί, όταν η μικροχλωρίδα είναι μπουκωμένη, η Β12 πέφτει και ο άνθρωπος σκοτεινιάζει.
Αν έχεις συμπτώματα, μην περιμένεις να «πέσει στο κόκκινο». Η προληπτική λήψη Β12 είναι ασφαλής, οικονομική και συχνά σωτήρια. Είναι από τις λίγες βιταμίνες που, όταν λείπουν λίγο, ο εγκέφαλος το νιώθει πολύ.
Γιατί ένα ήρεμο έντερο δημιουργεί ένα ήρεμο νευρικό σύστημα. Και αυτό μεταφράζεται σε καθαρή Β12, καθαρή ενέργεια, καθαρή ζωή.
Τα άρθρα έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Για οτιδήποτε, ρωτήστε τον γιατρό ή τον επαγγελματία υγείας που σας παρακολουθεί.
©ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ
δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν
αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον
προσωπικό ιατρό σας.
Ακολουθήστε μας και στο Facebook
Για να μην χάνεις καμία ανάρτηση, ακολούθησε μας στο GOOGLE NEWS!
Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε μας και στο Instagram
Social Plugin