Τι θα λέγατε να κάνετε κάτι μαγικό αυτό το φθινόπωρο; Να πάρετε τις δικές σας ελιές — από το δέντρο σας ή από το μέρος σας — και να τις μετατρέψετε σε πεντανόστιμες, σπιτικές ελιές που εσείς φτιάξατε! Και μάλιστα με χαμηλό κόστος, χωρίς υπερβολές. Θα σας δείξω βήμα-βήμα πώς. Με απλό τρόπο.
Οι πιο διαδεδομένες ποικιλίες στην Ελλάδα για σπιτικές ελιές είναι:
-
Οι χονδροελιές που γίνονται «στουμπιστές».
-
Οι ελιές καλαμών που γίνονται «χαρακωτές» ή/και ξιδάτες.
Ας μπούμε στην πράξη!
1. Ποια εποχή τις μαζεύουμε και πώς
Η συγκομιδή παίζει τεράστιο ρόλο! Από Οκτώβριο μέχρι Ιανουάριο είναι η βασική περίοδος για ωρίμανση των ελιών στην Ελλάδα — ανάλογα ποικιλία & περιοχή.
-
Τα στοιχεία που ακολουθούν είναι σημαντικά:
-
Μαζεύουμε πάντα με το χέρι, για να μην χτυπηθούν οι ελιές και μαυρίσουν — αλλιώς καταστρέφεται η γεύση.
-
Μπορούμε να μαζέψουμε απευθείας από το δέντρο όσες φτάνουμε, ή να κόψουμε τα κλαδιά με πολλές ελιές και να τις διαλέξουμε μετά πιο άνετα.
-
Στη μεταφορά: προσοχή! Όχι να κτυπιούνται ή να κολλάνε μεταξύ τους.
-
Χονδροελιές: τις μαζεύουμε πράσινες, πριν να μαυρίσουν.
-
Ελιές Καλαμών: τις αφήνουμε να μαυρίσουν, αλλά όχι να ζαρώσουν ή να καούν.
-
2. Επεξεργασία: στουμπίσματα, χάραγμα, τρύπημα
Τώρα αρχίζει το… «μαγείρεμα»! Η επεξεργασία είναι ο δρόμος για νόστιμες ελιές:
2α. Για χονδροελιές (στουμπιστές)
-
Τι κάνουμε: βάζουμε 2-3 ελιές μαζί στο γουδί και τις «στούμπουμε» (πιέζοντας) για να σπάσει το πικρό μέρος.
-
Αν δεν έχετε γουδί: δύο λείες πέτρες ή μάρμαρο κάνουν δουλειά.
2β. Για ελιές καλαμών (χαρακωτές)
-
Τι κάνουμε: τις χαράζουμε 2-3 φορές με μαχαίρι.
-
Υπάρχει και εργαλείο στην αγορά: ένα φτηνό μηχάνημα που χαράζει 4 φορές — εξοικονομεί χρόνο!
-
Εναλλακτικά: τις τρυπάμε 2-3 φορές με πιρούνι. Λιγότερη δουλειά, αλλά χρειάζονται λίγο παραπάνω στο νερό.
3. Ξεπίκρισμα στο νερό — το κρίσιμο στάδιο
-
Μετά το στουμπίσμα ή το χάραγμα: βάζουμε τις ελιές σε λεκάνες ή δοχεία με νερό για περίπου 10 ημέρες, για να ξεπικρίσουν.
-
Αλλάζουμε το νερό κάθε 1-2 μέρες — αυτό επιταχύνει το ξεπίκρισμα.
-
Την 8η ημέρα περίπου τις δοκιμάζουμε: αν είναι αρκετά μαλακές & όχι πικρές → προχωράμε. Αν όχι → αφήνουμε 2-3 μέρες παραπάνω.
-
Εγώ προσωπικά τις αφήνω λίγο πικρές και «σκληρές» για να έχουν χαρακτήρα.
-
Προσοχή: ο χώρος πρέπει να είναι σκιερός και δροσερός, όχι καυτός ή στο φως του ήλιου.
4. Συντήρηση στο δοχείο + άλμη + αρωματικά
Αφού τις έχουμε δοκιμάσει και μας αρέσουν… πάμε στο τελικό στάδιο.
Άλμη:
-
Συνήθως: νερό + 7% αλάτι → για 1 κιλό νερό βάζουμε ~70 γραμ. αλάτι.
-
Αν πρόκειται για μεγάλες ποσότητες που θέλετε να τις κρατήσετε πάνω από ένα χρόνο (ακόμα και σε λιγότερο σταθερή θερμοκρασία) → χρησιμοποιήστε 10-14% αλάτι.
-
Στο δοχείο: αφήστε χώρο στην επιφάνεια για να προσθέσετε ένα χοντρό δάχτυλο λάδι πάνω από τις ελιές — αυτό δημιουργεί «πλωτό στρώμα» και αποτρέπει την επαφή με τον αέρα, που αλλοιώνει το προϊόν.
Αρωματικά (για στουμπιστές):
Μπορείτε να βάλετε: κομμάτια λεμονιού, σκόρδο, κλαδάκια ρίγανης, θυμάρι, δενδρολίβανο, φρέσκους σπόρους μάραθου, κόκκους πιπεριού — ανάλογα με το τι σας αρέσει.
Ξιδάτες (για χαρακωτές):
-
Προσθέτετε ξίδι στην άλμη. Μια συνηθισμένη αναλογία: 2 μέρη ξίδι : 3 μέρη άλμη.
-
Μπορείτε να δοκιμάσετε μετά από 2-3 μέρες και να προσθέσετε περισσότερο ξίδι αν θέλετε πιο έντονη γεύση.
5. Μυστικά & συμβουλές για να διαρκούν περισσότερο
-
Μην τις χαράζετε μέχρι το κόκκαλο — αν τις τρυπήσετε βαριά, κινδυνεύουν να χάσουν υφή & γεύση.
-
Μην τις τσακίζετε πάρα πολύ.
-
Αν έχετε πολλές ελιές και δεν θέλετε να κάνετε στουμπίσματα ή χάραγμα: μπορείτε να αποφύγετε τελείως! Ναι, η έρευνα λέει ότι χωρίς στουμπίσματα-χαράγματα οι ελιές χρειάζονται λίγες μέρες παραπάνω στο νερό αλλά:
-
Έχουν καλύτερο γευστικό αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου.
-
Κρατάνε μεγαλύτερη διάρκεια συντήρησης.
-
-
Αποθήκευση: Τα δοχεία με τις ελιές — όπως όλα τα τρόφιμα — αποθηκεύονται σε σκοτεινό και δροσερό μέρος, μέχρι να τις καταναλώσετε.
6. Νεότερες επιστημονικές πληροφορίες
-
Μια πρόσφατη μελέτη στην Ελλάδα για τη ποικιλία Τσουνάτη ελιά από την περιοχή της Μονεμβασιάς έδειξε ότι η φυσική ζύμωση των ελιών για ~90 ημέρες μπορεί να διατηρεί σταθερά υψηλά τα τριτερπένια ολεανόλη & μασλινικό οξύ — ενώ το σύνολο των πολυφαινολών ήταν περίπου 761,8 mg γαλλικού οξέος ανά kg μετά 90 ημέρες. MDPI
-
Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι η χρήση εκκινητών μικροβίων (starter cultures) στο στάδιο της ζύμωσης επιτρέπει καλύτερο έλεγχο της διαδικασίας — χαμηλότερο pH, υψηλότερα επίπεδα υδροξυτυροσόλης (υγιεινό συστατικό) — και ενισχύει τη θρεπτική αξία της ελιάς. MDPI+1
-
Αυτό σημαίνει: όταν φτιάχνετε σπιτικές ελιές, καλό είναι να δώσετε λίγο παραπάνω προσοχή στο στάδιο ζύμωσης / ξεπικρίσματος — ώστε να έχετε ασφαλές προϊόν αλλά και πολλή υγεία μέσα στη… ελιά σας!
7. Κλείσιμο – Η δική σας απολαυστική δημιουργία
Και τώρα φτάσαμε στο σημείο που… εσείς είστε ο μάγος της ελιάς! Με τα χέρια σας, με την αγάπη σας, με τον χρόνο σας — μπορείτε να έχετε στο τραπέζι σας τις πιο νόστιμες, σπιτικές ελιές. Και να γλυτώσετε αρκετά χρήματα σε σχέση με τις έτοιμες, εμπορίου.
Θυμηθείτε:
-
Η συγκομιδή σωστά.
-
Η επεξεργασία με προσοχή.
-
Το ξεπίκρισμα με υπομονή.
-
Η συντήρηση με σεβασμό.
-
Και η… απόλαυση: τις απολαμβάνουμε με φίλους, οικογένεια, ή και συντροφιά με ένα καλό τσίπουρο (ή κάτι ανάλογο).
©ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας.
Ακολουθήστε μας και στο Facebook
Για να μην χάνεις καμία ανάρτηση, ακολούθησε μας στο GOOGLE NEWS!
Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε μας και στο Instagram

Social Plugin