Στον ιδιωτικό τομέα οι μεταμοσχεύσεις: Τέλος τα δύο εργαστήρια ιστοσυμβατότητας του ΕΣΥ

Σε μια κρίσιμη καμπή για το ελληνικό σύστημα υγείας, η κυβέρνηση, μέσω του Νόμος 5161/2024, προχωρά σε μείζονα αλλαγή στον τομέα των μεταμοσχεύσεων: η λειτουργία των δύο δημόσιων εργαστηρίων ιστοσυμβατότητας των νοσοκομείων Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός» («Ευαγγελισμός») και Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς» («Γ. Γεννηματάς») καταργείται και μεταφέρεται στον ιδιωτικού δικαίου φορέα Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. ertnews.gr+2NeaKriti+2

Η αντίδραση της Ένωση Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών Πειραιώς (ΕΙΝΑΠ) είναι έντονη: καταγγέλλει πως η ρύθμιση αυτή σηματοδοτεί «την πλήρη εμπορευματοποίηση των μεταμοσχεύσεων στην χώρα μας». ertnews.gr+1

Τι αλλάζει

Με το άρθρο 9 του Ν. 5161/2024 προβλέπεται η ίδρυση και λειτουργία ενός μοναδικού – και ιδιωτικού – Εργαστηρίου Ανοσολογίας–Ιστοσυμβατότητας στο Ωνάσειο. Forin+1
Παράλληλα, το επερχόμενο νομοσχέδιο («Ρυθμίσεις για την ενίσχυση της δημόσιας υγείας και την αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας») περιλαμβάνει το άρθρο 65, το οποίο δίνει τη δυνατότητα με απλή απόφαση του/της υπουργού Υγείας για μετακίνηση ιατρικού και βιολογικού προσωπικού από το ΕΣΥ στο Ωνάσειο — χωρίς να ζητείται η σύμφωνη γνώμη των διοικήσεων των δημοσίων νοσοκομείων. NeaKriti

Γιατί η ΕΙΝΑΠ αντιδρά

Το ΔΣ της ΕΙΝΑΠ επισημαίνει τα εξής προβλήματα:

Τα δύο εργαστήρια (Ευαγγελισμός & Γ. Γεννηματάς) ήταν διαπιστευμένα από την European Federation for Immunogenetics (EFI) και είχαν υπηρετήσει επί δεκαετίες στην υποστήριξη των μεταμοσχεύσεων μέσω του Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). NeaKriti
Το δημόσιο σύστημα υγείας απομακρύνεται από την ευθύνη ενός κρίσιμου επιστημονικού και τεχνολογικού τομέα — αφήνοντας το στον ιδιωτικό τομέα.
Η εκπαίδευση μελλοντικών γιατρών, βιολόγων και επιστημόνων στον τομέα των μεταμοσχεύσεων τίθεται σε κίνδυνο, καθώς μεταφέρεται η γνώση και η τεχνογνωσία από το δημόσιο στον ιδιωτικό.
Η εν λόγω μετακίνηση προσωπικού χαρακτηρίζεται από την ΕΙΝΑΠ ως «πλιάτσικο» σε βάρος του ΕΣΥ. newsbreak

Το ευρύτερο πλαίσιο: τάσεις στις μεταμοσχεύσεις

Παρά το πολιτικό και θεσμικό κλίμα, αξίζει να σημειωθούν θετικές εξελίξεις στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη των Dimitrios Moris και Emmanouil Giorgakis (2025), η Ελλάδα εισέρχεται σε μια «νέα εποχή» στις μεταμοσχεύσεις — με αύξηση των δωρητών οργάνων, πρόσθετες μεταμοσχεύσεις νεφρού, ήπατος και άλλα. Frontiers Publishing Partnerships+1
Συγκεκριμένα:

Το 2024 αποτέλεσε ρεκόρ για τη χώρα: 111 εγγεγραμμένοι νεκροί δότες, 125 ζωντανοί δότες, και 361 λήπτες μεταμόσχευσης. fyi.news+1
Το 2025 ήδη δείχνει εκ νέου αύξηση — 111 δότες μόνο έως τα τέλη του έτους, έχουν συμβάλει στη διάσωση περίπου 240 ασθενών. Keep Talking Greece
Η έρευνα επισημαίνει πως το ποσοστό άρνησης των οικογενειών για τη δωρεά οργάνων έχει πέσει στο 26% — κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. fyi.news

Αντιφατικά στοιχεία: Σημεία προβληματισμού

Παρά τις παραπάνω θετικές εξελίξεις, η μεταφορά κρίσιμων εργαστηρίων από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα εγείρει σοβαρά ερωτήματα:

Ποιός θα ελέγχει την ισότητα πρόσβασης για όλους τους πολίτες στις υπηρεσίες μεταμόσχευσης;
Πώς διασφαλίζεται η διαφάνεια και η δημόσια λογοδοσία όταν ένας ΝΠΙΔ αναλαμβάνει κρίσιμο ρόλο;
Με δεδομένη τη στελέχωση του ΕΣΥ, ποια η επίπτωση της «αφαίμαξης» εξειδικευμένου προσωπικού από τα δημόσια εργαστήρια;
Η μεταφορά τεχνογνωσίας και η εκπαίδευση νέων επιστημόνων δεν διαταράσσονται;

Τι πρέπει να γίνει

Η ΕΙΝΑΠ απαιτεί άμεση απόσυρση των διατάξεων που προβλέπουν τη μεταφορά προσωπικού και δραστηριοτήτων στο Ωνάσειο, καθώς και ενίσχυση και χρηματοδότηση των δημόσιων εργαστηρίων Ανοσολογίας-Ιστοσυμβατότητας του ΕΣΥ. ertnews.gr+1
Παράλληλα, με βάση τα στοιχεία, χρειάζεται:

Ενίσχυση της δημόσιας υποδομής μεταμοσχεύσεων και των εργαστηρίων του ΕΣΥ.
Διαφάνεια στην διαχείριση των δοτών, των ληπτών και των διαδικασιών μετάβασης στην ιδιωτική/συμπράττουσα φάση.
Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, ώστε να στηριχθεί το θεσμό της δωρεάς οργάνων ως κοινωνική πράξη αλτρουισμού.
Διασφάλιση ότι οι μεταμοσχεύσεις δεν θα γίνουν εμπόρευμα, αλλά θα συνεχίσουν να υπόκεινται σε υψηλά ιατρικά, ηθικά και κοινωνικά πρότυπα.

Συμπέρασμα

Η πρόσφατη νομοθετική αλλαγή στον τομέα των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας σηματοδοτεί μια βασική στροφή: από το δημόσιο σύστημα υγείας προς αυξημένη εμπλοκή στο ιδιωτικό πεδίο. Σε μια περίοδο κατά την οποία οι εθνικοί δείκτες δωρεάς και μεταμόσχευσης σημειώνουν άνοδο, η απόφαση για μεταφορά εργαστηρίων ιστοσυμβατότητας και έμπειρου προσωπικού σε ΝΠΙΔ εγείρει σοβαρά ζητήματα διαφάνειας, ισότητας και δημόσιου ελέγχου. Αν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα για τη διασφάλιση της δημόσιας ευθύνης, η χώρα κινδυνεύει να χάσει όσα σταδιακά κέρδισε στον τομέα της μεταμόσχευσης οργάνων — και να μετατρέψει τη ζωή και τη δεύτερη ευκαιρία σε προϊόν.

Η πρόκληση δεν είναι μόνο τεχνολογική ή ιατρική, αλλά βαθιά κοινωνική: να εξασφαλιστεί ότι η δωρεά και η μεταμόσχευση οργάνων παραμένουν ζήτημα αλληλεγγύης και ανθρωπισμού — και όχι αποκλειστικά επιχειρηματικής δράσης.

©ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας.

Ακολουθήστε μας και στο Facebook

Για να μην χάνεις καμία ανάρτηση, ακολούθησε μας στο GOOGLE NEWS!

Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε μας και στο Instagram