Ξεκινά σήμερα, με τη συμμετοχή του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), η νέα ευρωπαϊκή εκστρατεία με κεντρικό σύνθημα «Τα φάρμακα δεν είναι καραμέλες», που έχει ως στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη υπεύθυνη χρήση των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ).
Τι σημαίνει “μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ)”
Τα ΜΗΣΥΦΑ είναι φάρμακα που:
-
αγορασθούν χωρίς ιατρική συνταγή, μόνο από φαρμακείο,
-
προορίζονται για ήπια ή προσωρινά προβλήματα υγείας — π. χ. πονοκέφαλος, πυρετός, κρυολόγημα, βήχας, ρινική απόφραξη, δυσπεψία.
Αλλά — και αυτό είναι πολύ σημαντικό — κανένα φάρμακο δεν είναι εντελώς αθώο. Η λανθασμένη χρήση των ΜΗΣΥΦΑ μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες ενέργειες, παρενέργειες, τοξικότητες, αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, και σε ακραίες περιπτώσεις ακόμη εθισμό ή άλλες σοβαρές συνέπειες.
Η εκστρατεία και τα μηνύματα
Κεντρικά σημεία της εκστρατείας:
-
Διαβάζετε προσεκτικά το φύλλο οδηγιών που υπάρχει μέσα στη συσκευασία
-
Ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες — δόση, διάρκεια, συχνότητα
-
Χρησιμοποιείτε ΜΗΣΥΦΑ με σύνεση: μόνο όταν χρειάζεται, και μόνο για όσο διαρκεί το πρόβλημα
-
Αν τα συμπτώματα επιμένουν, ζητάτε τη συμβουλή γιατρού ή φαρμακοποιού
Η εκστρατεία έχει πανευρωπαϊκό χαρακτήρα, καθώς τα θέματα γύρω από τη χρήση φαρμάκων δεν σταματούν στα σύνορα. Γι’ αυτό συνεργάζονται οι εθνικές αρχές φαρμάκων μέσω του δικτύου HMA (Heads of Medicines Agencies), ο ΕΟΦ στην Ελλάδα, ο EMA, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Διάρκεια εκστρατείας: 15–19 Σεπτεμβρίου 2025. PMC+1
Προβλήματα και πρόσφατες μελέτες
Για να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι το ζήτημα, ας δούμε μερικά ευρήματα από πρόσφατες έρευνες:
-
Μια ευρωπαϊκή μελέτη του 2025 διαπίστωσε ότι η κατανάλωση ΜΗΣΥΦΑ σχετίζεται έντονα με τις διακυμάνσεις στη ρύθμιση της αγοράς OTC φαρμάκων σε διάφορες χώρες, και ότι εκεί που η εποπτεία και η ενημέρωση είναι λιγότερο αυστηρές, οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι. PMC
-
Μια άλλη μελέτη (2024-2025) που αφορά τους εφήβους και νέους ενήλικες δείχνει ότι διάφοροι παράγοντες — όπως η εύκολη πρόσβαση, η αίσθηση ότι “το φάρμακο δεν κάνει κάτι κακό”, η επιρροή από φίλους/κοινωνικά δίκτυα — αυξάνουν την πιθανότητα κατάχρησης ΜΗΣΥΦΑ. Oxford Academic
-
Σε μελέτη στη Δυτική περιοχή της Σαουδικής Αραβίας, αναφέρθηκε ότι το 15,5 % των συμμετεχόντων ανέφερε ότι ξεπέρασε τις συνιστώμενες δόσεις ΜΗΣΥΦΑ, και το 66 % ότι έχει κάποια φορά μοιραστεί φάρμακα με άλλους. Αυτό δείχνει ότι ακόμα και σε μέρη με καλές ιατρικές υπηρεσίες, η ενημέρωση και η στάση απέναντι στα ΜΗΣΥΦΑ δεν είναι ιδανική. MDPI
Γιατί είναι κρίσιμη η υπεύθυνη χρήση
-
Μείωση παρενεργειών και επιπλοκών
-
Αποφυγή αλληλεπιδράσεων με άλλα φάρμακα
-
Προστασία ιδιαίτερων ομάδων, π.χ. ηλικιωμένων, εγκύων, παιδιών
-
Περιορισμός της αντίστασης των μικροβίων (σε περίπτωση αντιβιοτικών ή άλλων φαρμάκων με μικροβιακή δράση)
-
Από οικονομική πλευρά: αποφυγή περιττών εξόδων νοσηλείας ή φαρμακευτικών επιπλοκών
Τι μπορείτε να κάνετε εσείς
-
Διαβάζετε το φύλλο οδηγιών πριν τη χρήση
-
Μην ξεπερνάτε τη συνιστώμενη δοσολογία και διάρκεια
-
Μην παίρνετε φάρμακα “για να περάσει” χωρίς να καταλαβαίνετε τη χρήση τους
-
Συμβουλεύεστε φαρμακοποιό ή γιατρό αν δεν είστε σίγουροι
-
Μην μοιράζεστε φάρμακα με άλλους
-
Διατηρείτε φάρμακα σε ασφαλές μέρος, πέρα από παιδιά
Συμπέρασμα
Η εκστρατεία «Τα φάρμακα δεν είναι καραμέλες» έρχεται να μας υπενθυμίσει κάτι απλό αλλά ζωτικό: τα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν, αλλά και να βλάψουν αν δεν χρησιμοποιηθούν σωστά. Η υπευθυνότητα ξεκινά από εμάς – με ενημέρωση, προσοχή και σεβασμό προς τη δόση και τις οδηγίες.
Αναφορά στην πιο πρόσφατη σχετική μελέτη
Η μελέτη “Over-the-counter drug consumption and related factors in Europe” του 2025 εξετάζει πώς η ρύθμιση, η ενημέρωση και οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες επηρεάζουν τη χρήση των ΜΗΣΥΦΑ. Το κυριότερο: σε χώρες με πιο χαλαρούς κανόνες ή με λιγότερη εκπαίδευση του κοινού, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα κατάχρησης ή επικίνδυνης χρήσης. PMC
Social Plugin