Σάλος στην Κνωσό: Καταρρέει η θρυλική τοιχογραφία των δελφινιών – Ποια τα αίτια & η πιο πρόσφατη μελέτη 2025

Ενημέρωση: 17 Μαΐου 2025

Την Παρασκευή 16 Μαΐου 2025, η φημισμένη «τοιχογραφία των δελφινιών» στην Κνωσό βίωσε την πιο θλιβερή στιγμή της: δύο από τα τρία γυψο-τμήματα αποκολλήθηκαν και κατέρρευσαν μέσα σε οδυνηρό κρότο. Επισκέπτες και ειδικοί έμειναν άφωνοι, βλέποντας ένα σύμβολο της μινωικής τέχνης να σπάει σε κομμάτια – αποτέλεσμα χρόνων ελλιπούς συντήρησης και εκτεθειμένο σε καιρικές φθορές.

Η στιγμή της κατάρρευσης
Μια απρόσμενη κακοκαιρία έφερε ισχυρούς ανέμους, αλλά η αλήθεια είναι ότι η τοιχογραφία είχε ήδη «ξηλωθεί» από την έλλειψη τακτικών επιθεωρήσεων. Η σήμανση «Σε αναμονή συντήρησης από το 2003» προκάλεσε την οργή της επιστημονικής κοινότητας.

Αντιδράσεις ειδικών & επαγγελματιών

• Ελένη Σαμαριτάκη (Πρόεδρος Ξεναγών Κρήτης & Σαντορίνης): «Η Κνωσός δεν συντηρείται· είναι χρυσωρυχείο, αλλά τα έσοδα δεν επιστρέφουν στο μνημείο.»

• Επαγγελματίες του τουρισμού υπογραμμίζουν ότι, παρά τα υψηλά εισιτήρια, δεν υπάρχουν πόροι για ουσιαστική φροντίδα των μνημείων.

Το ζήτημα έφτασε στο Υπουργείο Πολιτισμού: η Υπουργός Λίνα Μενδώνη ζήτησε άμεση αποκατάσταση, όμως οι δεκαετίες καθυστερήσεων δεν διορθώνονται με μια ανακοίνωση.

Η πιο πρόσφατη μελέτη συντήρησης (Φεβρ. 2025)
Η Royal Society of Chemistry δημοσίευσε τον Φεβρουάριο του 2025 έρευνα για τις τεχνικές ανακατασκευής μινωικών τοιχογραφιών. Κύρια ευρήματα:

1. Ψηφιακή παρακολούθηση με 3D σάρωση μικρο-μετακινήσεων μειώνει τον κίνδυνο αποκόλλησης κατά 45%.

2. Νέα συγκολλητικά υλικά με ευκαμψία αντίστοιχη των αρχικών κονιών.

3. Τακτικές επιθεωρήσεις μετά από έντονες καιρικές συνθήκες.

Τι πρέπει να γίνει τώρα

1. Άμεση κινητοποίηση εξειδικευμένων συντηρητών στην Κνωσό.

2. Εγκατάσταση έξυπνων αισθητήρων υγρασίας, θερμοκρασίας και δονήσεων.

3. Δημόσιος διάλογος με φορείς, αρχαιολόγους και τοπικές κοινότητες για μακροχρόνιο σχέδιο.

Μόνο έτσι θα επανέλθει η μεγαλοπρέπεια στο ανάκτορο που γέννησε μύθους και ενέπνευσε τον κόσμο.