Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα της μεσογειακής διατροφής – για τη γεύση του, τα θρεπτικά συστατικά του και τον πολιτισμό που κουβαλά. Όμως, νέες αποκαλύψεις και επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η νοθεία και ο παραπλανητικός χαρακτηρισμός του ελαιολάδου σε “πρώτης ποιότητας” (extra παρθένο) είναι μεγαλύτερο πρόβλημα απ’ όσο νομίζαμε. Ένα ελληνικό προϊόν, που διαφημιζόταν ως «Demetra Extra Παρθένο Ελαιόλαδο από την Κρήτη», βρέθηκε μετά από επίσημους ελέγχους ότι ανήκει στην κατηγορία lampante – δηλαδή μη κατάλληλο για κατανάλωση ως έχει, με βάση τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές.
Τι αποκαλύφθηκε στην περίπτωση του DEMETRA
-
Το λάδι αυτό, σε συσκευασία 500 ml με ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας 10/06/2026, παρασκευάστηκε από την εταιρεία AGROCRETA, Χανιά στην Κρήτη, και διανεμήθηκε μέσω της RTR – TRANSPORT A LOGISTIKA s.r.o. στην Πράγα. ProtoThema English
-
Ο τελικός διανομέας ήταν η Master Martini CE spol. s.r.o. στην Ούστι νατ Λαμπέμ.
-
Ο έλεγχος διενεργήθηκε στις εγκαταστάσεις της εταιρίας στην Τσεχία (κρατική επιθεώρηση τροφίμων SZPI), με κωδικό δείγματος 25-000396-SZPI-CZ, στις 17 Φεβρουαρίου 2025. ProtoThema English
-
Διαπιστώθηκε ότι το προϊόν δεν πληρούσε τις προδιαγραφές της κατηγορίας extra παρθένο, αλλά κατατάχθηκε στην κατηγορία lampante, που απαγορεύεται να πωλείται λιανικώς ως καταναλωτικό λάδι. ProtoThema English
Τι σημαίνει “lampante” και γιατί είναι επικίνδυνο
-
Η λέξη lampante προέρχεται από τη λατινική lampa, δηλαδή λάμπα – παλιότερα αυτό το λάδι χρησιμοποιούνταν μόνο για λάμπες.
-
Έχει υψηλή οξύτητα (συχνά πάνω από 2 %), πικρή, δυσάρεστη γεύση και οσμή (μούχλας, οξείδωσης, ζυμωμένων καρπών κ.ά.).
-
Δεν είναι ασφαλές ή ευχάριστο για άμεση κατανάλωση· χρειάζεται εξευγενισμό ή ραφιναρισμός για να καταστεί καταναλώσιμο.
-
Στην ΕΕ η πώληση lampante λάδι ως “παρθένο / εξαιρετικά παρθένο” είναι παράνομη.
Η ευρύτερη εικόνα: νοθεία & κινδύνους στην ελληνική αγορά
Οι περιπτώσεις όπως αυτή του DEMETRA δεν είναι μεμονωμένες. Ορισμένα στοιχεία:
-
Η ΕΦΕΤ (Hellenic Food Authority) βρήκε ότι περίπου 15% των δειγμάτων ελαιολάδου που εξέτασε παρουσιάζουν ανωμαλίες ή νοθεία. Οικονομικός Ταχυδρόμος - ot.gr
-
Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα είναι: παραπλανητική ετικέτα ως “εξαιρετικά παρθένο”, μείξη με φθηνότερους ελαιόλαδους ή με έλαια σπόρων, χρήση χρωστικών / βαφών, και περιπτώσεις που το λάδι είναι ήδη υποβαθμισμένο λόγω κακής συντήρησης. euronews+2ProtoThema English+2
-
Μια πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Μεσσίνας στην Ιταλία βρήκε ότι περισσότερο από το 1/3 των δειγμάτων εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου περιείχαν υπολείμματα φυτοφαρμάκων που υπερέβαιναν τα επιτρεπτά όρια της ΕΕ. https://affidiajournal.com
Γιατί αυτή η κατάσταση πλήττει τον καταναλωτή και τον τομέα
-
Υγεία: τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων, η οξείδωση, οι ελαττωματικές διεργασίες μπορούν να δημιουργούν στοιχεία επιβλαβή για την υγεία.
-
Απάτη και παραπλάνηση: πληρώνουμε ένα premium προϊόν αλλά αγοράζουμε κάτι κατώτερης ποιότητας.
-
Απώλεια εμπιστοσύνης: τόσο στο ελληνικό λάδι όσο και στη μεσογειακή διατροφή γενικότερα.
-
Οικονομική ζημιά για τους παραγωγούς που παράγουν νόμιμα και με ποιότητα, αλλά βλέπουν την φήμη τους να πληγώνεται.
Τι μπορεί να γίνει – συμβουλές και καλές πρακτικές
-
Έλεγχος ετικέτας
-
Διαβάστε την κατηγορία (Extra Virgin, Virgin, Lampante δεν θα έπρεπε να υπάρχει ως κατηγορία καταναλωτή).
-
Αναζητήστε τον αριθμό της μονάδας τυποποίησης / εγκεκριμένου ελέγχου.
-
Αναζητήστε σφραγίδες ποιότητας / φορέων πιστοποίησης.
-
-
Αγορά από αξιόπιστες πηγές
-
Εμπιστευθείτε παραγωγούς ή εταιρείες με καλό ιστορικό.
-
Αποφεύγετε αγορές από “ανώνυμους” πωλητές ή δρόμους χωρίς έλεγχο.
-
-
Διεξαγωγή δοκιμής αν έχετε τη δυνατότητα
-
Οξύτητα ελαίου.
-
Οργανοληπτική αξιολόγηση (οσμή, γεύση).
-
Εξετάσεις για φυτοφάρμακα αν υπάρχει το δείγμα και ο εξοπλισμός.
-
-
Πίεση για αυστηρότερους ελέγχους και διαφάνεια
-
Κράτος → εθνικοί φορείς τροφίμων, ελεγκτικοί μηχανισμοί.
-
Ευρώπη → ολοκληρωμένα προγράμματα παρακολούθησης.
-
Δήλωση προέλευσης, ετικέτα με γεωγραφική ένδειξη.
-
Πρόσφατες μελέτες & τάσεις (μέσα σε 2025)
-
Η μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Μεσσίνας (Ιταλία) έδειξε ότι πολλές δείγματα εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου παραβίαζαν τα όρια υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων. https://affidiajournal.com
-
Οι αναφορές της ΕΦΕΤ δείχνουν αυξανόμενο ποσοστό νοθείας / ανωμαλιών (≈ 10-15%) στα δείγματα που εξετάζονται. Οικονομικός Ταχυδρόμος - ot.gr+1
-
Ευρωπαϊκές επιχειρήσεις όπως Operation OPSON έχουν εντοπίσει μεγάλες ποσότητες λαδιού που χαρακτηρίζονται ως “unfit for human consumption” αλλά πωλούνται ως “virgin / extra virgin” ή ανάμεικτα. FoodNavigator.com+2GreekReporter.com+2
Συμπέρασμα
Το περιστατικό του ελληνικού ελαίου που αποδείχθηκε lampante δεν είναι απλώς μια μεμονωμένη περίπτωση – είναι μέλος ενός ευρύτερου προβλήματος που αφορά ποιότητα, νοθεία, υγεία και εμπιστοσύνη. Η προστασία του καταναλωτή και του παραγωγού απαιτεί ενημέρωση, αυστηρούς ελέγχους και διαφάνεια – από τα ελαιόδεντρα μέχρι το ράφι του καταστήματος.
©ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ
δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν
αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον
προσωπικό ιατρό σας.
Ακολουθήστε μας και στο Facebook
Για να μην χάνεις καμία ανάρτηση, ακολούθησε μας στο GOOGLE NEWS!
Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε μας και στο Instagram
Social Plugin