Τι είναι η μοναξιά και πώς δημιουργείται
-
Υποκειμενική εμπειρία: δεν σημαίνει απαραίτητα μοναχικότητα.
-
Γεγονός: μπορείς να νιώθεις μόνος/η ακόμη και μέσα σε παρέα.
-
Παράγοντες παίζουν ρόλο: ηλικία (ηλικιωμένοι), κοινωνικοοικονομικό status, σωματική και ψυχική υγεία, προσωπικότητα (ειστροφή/εξωστρέφεια).
Οι επιπτώσεις στη σωματική υγεία
Η μοναξιά έχει συσχετιστεί με:
-
Αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού, κατάθλιψης, αυτοκτονίας EatingWellΠαγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
-
Προκαταρκτική μελέτη στο Diabetologia (HUNT, Νορβηγία, 20ετής παρακολούθηση 24.024 ατόμων) έδειξε ότι όσοι δήλωναν συχνά μοναχικοί είχαν κατά 2 φορές υψηλότερο κίνδυνο για ανάπτυξη ΣΔ2 σε σχέση με όσους δεν ένιωθαν μοναξιά — ακόμη και μετά την προσαρμογή για ηλικία, εκπαίδευση και φύλο PubMedDiabetologia.
Τι δείχνουν οι πιο πρόσφατες μελέτες (2025)
-
Μελέτες από UK Biobank και νήφαξη CHARLS (Κίνα) με συνολικά ~430.000 άτομα επιβεβαίωσαν ότι και η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο ΣΔ2 (HR περίπου 1.17‑1.22 για απομόνωση, HR ~1.21 για μοναξιά), ανεξάρτητα από γονιδιακή προδιάθεση ή κατάσταση προδιαβήτη PubMed+1.
-
Μία πρόσφατη κινεζική έρευνα σε ηλικιωμένα άτομα με προδιαβήτη δείχνει ότι όσοι ένιωθαν μοναξιά είχαν 53% υψηλότερο κίνδυνο να εξελιχθούν σε ΣΔ2 μέσα σε 9 χρόνια mcknights.com.
-
Εργασία στο ετήσιο συνέδριο ENDO 2025 αναφέρει ότι σε ηλικιωμένους η κοινωνική απομόνωση συσχετίζεται με σημαντικά ψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και κακής ρύθμισης του σακχάρου endocrine.orgnews-medical.netmedicaldialogues.in.
-
Έρευνα στο Nature Human Behaviour ανέδειξε 175 πρωτεΐνες σχετιζόμενες με κοινωνική απομόνωση και 26 με μοναξιά — πολλές εμπλέκονται σε φλεγμονή, ανοσία και αντίσταση στην ινσουλίνη. Η αυξημένη ADM πρωτεΐνη συσχετίστηκε με 58% αύξηση της θνητότητας σε 14ετή παρακολούθηση EatingWell+1.
Πώς εξηγούνται οι μηχανισμοί
1. Στρες και φλεγμονή: Η μοναξιά ενεργοποιεί βιομοριακούς αμυντικούς μηχανισμούς, αυξάνοντας φλεγμονώδεις πρωτεΐνες που συνδέονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη.
2. Υγιεινή συμπεριφορά: Η κοινωνική απομόνωση οδηγεί σε κακές διατροφικές επιλογές, μειωμένη άσκηση και ανταπόκριση σε προληπτικές δράσεις.
3. Νευροενδοκρινικά προβλήματα: Αλλάζουν οι ορμόνες στρες (π.χ. κορτιζόλη) και επηρεάζεται η αντίδραση στο πείνα/κορεσμό pmc.ncbi.nlm.nih.govhealthline.com.
Τι μπορείτε να κάνετε
-
Ενίσχυση κοινωνικών δεσμών: συμμετοχή σε ομάδες, εθελοντισμό, χόμπι, αθλήματα, βιβλιοκλαμπ, φιλικές συναντήσεις.
-
Επαφή με φίλους/οικογένεια, όχι μόνο φυσικά αλλά και μέσω τηλεφώνου ή διαδικτύου.
-
Φροντίδα του εαυτού: προτεραιότητα στον ύπνο, ισορροπημένη διατροφή, τακτική άσκηση.
-
Ζητήστε επαγγελματική υποστήριξη, όταν οι σχέσεις δύσκολα βελτιώνονται (ψυχοθεραπεία, ομάδες).
-
Ιατρική παρακολούθηση: σε διαβητικούς ή άτομα με προδιάβητο, αξιολόγηση της μοναξιάς ίσως πρέπει να ενταχθεί στις κατευθυντήριες οδηγίες PubMedpmc.ncbi.nlm.nih.gov.
Συμπέρασμα – Σύνοψη
| Στοιχείο | Τι δείχνουν οι έρευνες |
|---|---|
| Μοναξιά & κοινωνική απομόνωση | Αυξάνουν τον κίνδυνο για ΣΔ2 (HR ~1.2–2x) |
| Βιολογικοί μηχανισμοί | Φλεγμονώδεις πρωτεΐνες, αντίσταση στην ινσουλίνη |
| Προληπτική συμβουλή | Ενίσχυση κοινωνικών σχέσεων & υγιεινός τρόπος ζωής |
Η μοναξιά δεν είναι απλώς ψυχολογικό βάρος: είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Δημιουργώντας ποιοτικές ανθρώπινες σχέσεις και φροντίζοντας τον εαυτό μας, μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο και να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής.
©ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ
δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν
αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον
προσωπικό ιατρό σας.
Ακολουθήστε μας και στο Facebook
Για να μην χάνεις καμία ανάρτηση, ακολούθησε μας στο GOOGLE NEWS!
Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε μας και στο Instagram
Social Plugin