Το σοκ με τις ελληνικές κλημεντίνες που έφτασε μέχρι τις Βρυξέλλες
Την ώρα που οι Έλληνες παραγωγοί παλεύουν με κόστος, καιρούς και αβεβαιότητες, ένα νέο σκάνδαλο «φωτιά» σκάει από τη Ρουμανία. Φορτίο ελληνικών κλημεντίνων εντοπίστηκε να ξεπερνά το ευρωπαϊκό όριο υπολειμμάτων φυτοφαρμάκου, προκαλώντας αυτομάτως συναγερμό στο σύστημα RASFF και ενεργοποίηση διαδικασιών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το επίμαχο φυτοφάρμακο; Chlorpyrifos ethyl, μια ουσία που η Ευρώπη έχει απαγορεύσει από το 2020, επειδή σχετίζεται με νευροτοξικότητα και κινδύνους για την ανάπτυξη των παιδιών.
Τι έδειξαν λοιπόν οι μετρήσεις; Υπολείμματα 0,044 ± 0,022 mg/kg, όταν το επιτρεπτό στην ΕΕ είναι μόλις 0,01 mg/kg. Δηλαδή έως και τέσσερις φορές πάνω από το όριο.
Η Ρουμανία δεν το σκέφτηκε δεύτερη φορά: Απέσυρε άμεσα το φορτίο από την αγορά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαρακτήρισε την υπόθεση «δυνητικά σοβαρή» και ζήτησε παρακολούθηση.
Τι είναι το chlorpyrifos και γιατί η Ευρώπη το έχει “κόψει μαχαίρι”;
Το chlorpyrifos είναι εντομοκτόνο της οικογένειας των οργανοφωσφορικών. Για δεκαετίες χρησιμοποιήθηκε σε εκατοντάδες καλλιέργειες. Η απαγόρευση του 2020 δεν ήταν τυχαία. Προηγήθηκαν μακροχρόνιες έρευνες για τις επιπτώσεις του στην υγεία.
Τι δείχνουν οι νεότερες μελέτες 2024–2025:
• Το 2024, μελέτη της EFSA έδειξε ότι ακόμη και ίχνη chlorpyrifos μπορεί να διαταράξουν νευρικές οδούς, ιδιαίτερα σε έμβρυα και παιδιά.
• Το 2025, έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Environmental Health Perspectives επιβεβαίωσε ότι η ουσία παρουσιάζει συσσωρευτική τοξικότητα, ακόμη και σε χαμηλές δόσεις.
• Πολλές εργασίες κατέληξαν ότι το chlorpyrifos ανήκει στα πλέον «επίμονα» φυτοφάρμακα: δεν αποδομείται εύκολα και μπορεί να μείνει στα φρούτα ακόμη και μετά το πλύσιμο.
Με λίγα λόγια: η Ευρώπη δεν το απαγόρευσε για… αέρα. Το έκανε γιατί οι αποδείξεις ήταν πλέον καταπέλτης.
Πώς έφτασαν ελληνικές κλημεντίνες με απαγορευμένο φυτοφάρμακο στην Ευρώπη;
Το ερώτημα καίει. Και η απάντηση δεν είναι απλή.
Υπάρχουν τρεις πιθανοί δρόμοι (σύμφωνα με το RASFF και παλαιότερα περιστατικά):
1. Παράνομη χρήση παλιών αποθεμάτων
Δυστυχώς, έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου παραγωγοί χρησιμοποιούν εντομοκτόνα που έχουν αποσυρθεί αλλά έχουν αποθηκευτεί.
2. Μόλυνση αγροτεμαχίου από διπλανά ψεκασμένα χωράφια
Το φαινόμενο drift (αερομεταφορά σταγονιδίων) έχει τεκμηριωθεί σε πολλές περιοχές της Μεσογείου.
3. Μη ενημερωμένες ή μη σωστά εκπαιδευμένες ομάδες παραγωγής
Ορισμένες ομάδες παραγωγών δεν έχουν ενσωματώσει πλήρως τα νέα πρωτόκολλα μετά το 2020.
Όποιο σενάριο κι αν ισχύει, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: το προϊόν εκτέθηκε, η φήμη της χώρας χτυπήθηκε και το φορτίο καταστράφηκε.
Τι σημαίνει αυτό για τους καταναλωτές;
Οι Ρουμανικές αρχές λειτούργησαν γρήγορα. Το φορτίο δεν διατέθηκε. Δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τους Έλληνες καταναλωτές.
Όμως, το περιστατικό δείχνει κάτι πιο βαθύ: η αγορά γίνεται ασφυκτικά αυστηρή. Και οι έλεγχοι Ευρώπης–RASFF το 2024–2025 έχουν γίνει πιο εντατικοί.
Πίνακας – Όρια και ευρήματα
0,01 mg/kg για chlorpyrifos ethyl
0,044 ± 0,022 mg/kg (έως 4 φορές πάνω)
Τι γίνεται τώρα; Ποιες κινήσεις αναμένονται;
• Έλεγχοι σε ελληνικές συσκευαστήριες και ομάδες παραγωγών.
• Ζήτηση πλήρους ιχνηλασιμότητας.
• Πιθανές κυρώσεις στους υπεύθυνους.
• Αναθεώρηση πρακτικών για να προστατευθεί η εικόνα των ελληνικών εσπεριδοειδών.
Σε μια αγορά όπου η εμπιστοσύνη είναι… πιο εύθραυστη κι από φλούδα κλημεντίνης, τέτοια περιστατικά μπορούν να στοιχίσουν εκατομμύρια.
Συμπέρασμα: Ένα μικρό νούμερο μπορεί να κάνει μεγάλη ζημιά
Η υπέρβαση από 0,01 σε 0,044 mg/kg φαίνεται αμελητέα.
Στην πραγματικότητα όμως:
• Παραβιάζει ευρωπαϊκή νομοθεσία
• Ενεργοποιεί διεθνή συναγερμό
• Πλήττει την αξιοπιστία της ελληνικής παραγωγής
• Αναγκάζει τις αρχές να κινηθούν γρήγορα για να σωθεί η εικόνα της χώρας
Η υπόθεση αυτή θα συζητηθεί πολύ τις επόμενες εβδομάδες – και όχι άδικα.
©ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ
δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν
αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον
προσωπικό ιατρό σας.
Ακολουθήστε μας και στο Facebook
Για να μην χάνεις καμία ανάρτηση, ακολούθησε μας στο GOOGLE NEWS!
Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε μας και στο Instagram
Social Plugin